Problem Neydi?

Öğrenciler, merak dürtüleri beslenmediğinde ve sorularına cevaplar aramaları için yol gösterilmediğinde soru sormaktan ve merak etmekten vazgeçebiliyor. Sorularına değer verilen, merak ettikleri kabul gören öğrencilerin soru sorma cesareti ve merak etme motivasyonu da artıyor. Peki, “Öğrencilerin soru sorma cesaretini destekleyen ortamları nasıl sağlarız?”

Çözüm

Tasarım odaklı düşünme metodolojisinin uygulandığı problem çözme sürecinde; öğrencilerin sorduğu soruların akranları, ailesi, okul ortamı, sosyal ve kültürel normlar ile bastırıldığı veya değer verilmediği ve bu sebeple öğrencilerin soru sormaya yönelik özgüvenlerinin kırılabileceği sonucuna ulaşıldı. Öğrencilerin soru sorma cesaretini ve farklı sorular sorabilme becerisini artırmaya yönelik “Merak Molekülleri” etkinliği geliştirildi.

Etkinliğin başlangıcında, öğrencilerin en çok merak ettiği konular ile ilgili bir beyin fırtınası gerçekleştirilir. Beyin fırtınası sonucunda ortaya atılan konulardan bir tanesi, oy çoğunluğu ile seçilir. Konu, öğretmen tarafından işlenen dersin içeriğine göre de seçilebilir. Konu belirlendikten sonra, ilgili diğer alt konu başlıkları öğrenciler ile birlikte oluşturulur. Örneğin konu “Ses” ise alt başlıklar ses kirliliği, hayvanlar ve ses, sesin yokluğu vb. Olarak seçilebilri. Öğrenciler alt konu başlığı kadar gruba ayrılırlar. Öğrenciler ile birlikte her alt başlığı temsil eden Merak Molekülü için bir pano hazırlanır. Sonrasında, belirlenen alt temalar ile ilgili soru çalışmasına başlanır. Öğrenciler bir arada tüm soruların değerli olduğunu kabul ederek alt temaları ile ilgili akıllarına gelen soruları kendi moleküllerine yapıştırırlar. Tüm grupların moleküllerine sorularını yapıştırmasının ardından parçalar bir araya getirilip birleştirilerek ana moleküle evrilir. Soruların birbirleri ile bağlantılı olduğunu, aslında akıllara benzer soruların da gelebileceğini gören öğrenciler, pano üzerinde ipler aracılığı ile benzer soruları birbirine bağlarlar. Gruplar, yazdıkları ve paylaşmak istedikleri soruları büyük soru çemberinde konuşur ve tartışırlar. Soru üretmeye yönelik bu çalışmanın, deneyim paylaşımı yapılır. Soruları araştırmak isteyen öğrenciler için, araştırma yöntemleri (Gözlem, mülakat, kaynak tarama vb.) hakkında bilgi verilir. Öğrenciler, araştırma sürecini ve bulgularını başka bir paylaşım çemberinde sunabilir.

Etkisi

Sınıf içerisinde soru sorma noktasında çekimser davranan öğrencilerin, Merak Molekülü çözümü ile birlikte daha fazla sorgulamaya ve sorular sormaya başlandığı; öğrencilerin merakında artış olduğu gözlemlendi. Aynı zamanda, öğrencilerin birlikte sorular bulma ve sorularla uğraşma etkinliğinin kendi aralarındaki bağları güçlendirdiği fark edildi.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Besime Büşra KARAKOYUN (Okul Öncesi Öğretmeni), Hacer ERTAN( Sınıf Öğretmeni), Nuran UÇAN (Sınıf Öğretmeni), Selcen Tuğba AYTAŞ (Sınıf Öğretmeni), Sezgin TAŞ (Edebiyat Öğretmeni), Ümran HANCI (Sınıf Öğretmeni)