Problem Neydi?

Yetişkinler gibi çocuklar da sosyalleşme ve eğlence için büyük oranda sanal ortamları kullanıyor. Öğrencilerin teknoloji kullanımını bilinçli ve verimli hale getirmek için siber zorbalığa yönelik farkındalığı arttırmak bu bağlamda çok önemli bir adımı oluşturuyor.  Akran gruplarına dahil olma isteği ise öğrencilerde siber zorbalık davranışlarını arttıran en önemli faktörlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Peki, akran gruplarının sanal ortamdaki olumlu davranışlarını nasıl daha görünür hale getirebiliriz?

Çözüm

Tasarım odaklı düşünme metodolojisinin uygulandığı problem çözme sürecinde; siber zorbalığı artıran önemli faktörlerden birinin bir gruba ait olma isteği ve sosyal kabul ihtiyacı olduğu gözlemlendi. Bu ihtiyaca yönelik, öğrencilerin akranlarıyla etkileşim halinde uygulayabileceği, siber zorbalığa yönelik farkındalıklarının ve baş etme becerilerinin gelişebileceği “Sihirli Görevler” uygulaması geliştirildi.

Uygulamaya başlarken, hazırlık aşamasında siber zorbalığa ilişkin öğrenci hazır bulunuşluğu artırılır. Öğretmen, öğrencilerle birlikte sosyal medya hesaplarını, güvenli internet kullanımını, siber zorbalık hakkındaki bilgileri paylaşır ve tartışmaya açar. Ardından bu konuyla alakalı bir etkinlik uygulayacaklarını söyler. Öğrenciler, kendi tasarladıkları veya hazır olan pelerin, şapka, gözlük gibi materyalleri giyerler. İçi siber zorbalıkla ilgili görev kartlarıyla dolu görev kutusunun yanına gelirler. Kendi ürettikleri ve söyleyecekleri sihirli bir söz ile asayı oynatarak tüm öğrenciler birer veya ikişer görev kartı seçer. Öğrenciler seçtikleri görevleri bir hafta içerisinde uyguladıktan sonra sınıf içerisinde deneyim ve farkındalık paylaşımı yapar. Tüm bu aşamalar tamamlandığında tüm sınıf için üç dilek hakkı (serbest zaman, sosyal etkinlik gibi sınıf içi dinamiğe göre şekillenebilir.) doğar. Dilekler gerçekleştiğinde etkinlik son bulur. Öğrencilerle birlikte etkinlik değerlendirmesi yapılır. İhtiyaç ve isteğe göre iyileştirilerek tekrar edilir.

Etkisi

Verilen görevler dışında birden fazla görevi yerine getiren öğrencilerin olması akran gruplarındaki olumlu etkinin artmasını sağladı. Görevlere ilişkin öğrencilerin verdikleri örneklerin somutluğu, çeşitliliği ve sayısı arttı. Buradan hareketle öğrencilerdeki siber zorbalığa yönelik farkındalığın arttığı gözlemlendi.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Adalet Eres (Sınıf Öğretmeni), Burcu Negiz (Sosyal Bilgiler Öğretmeni), Gamze Yatkın (Okul Öncesi Öğretmeni), Güler Göker (Sınıf Öğretmeni), Muhammet Ali Mert (Psikolojik Danışman), Faden Özge Dumlupınar (İngilizce Öğretmeni)