Problem Neydi?

Öğrenciler içinde bulundukları sistemden dolayı her şeyi "doğru" ya da "yanlış" olarak görüyor, sonuçlara odaklanıyor ve farklı düşünürken karşılaşacakları tepkiden çekiniyorlar. Okul öncesinde yaratıcı olmaktan korkmazken, ilkokula gelen öğrenciler artık "farklı" düşünemiyor. Peki "Öğrenme ortamlarında, yaratıcılığın önündeki en büyük engel nedir?" ve "Yaratıcı bir eğitim ortamı nasıl sağlanır?"

Çözüm

Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisini uygulandığı problem çözme sürecinde; yaratıcılığı en çok kısıtlayan etmenin hata yapmaktan korkmak olduğu ortaya çıktı. İnsanların yaratıcılığının, özgür düşünebilme fırsatı verildiğinde daha görünür olduğu; öğrencilerin, ezberci bir eğitime adapte olmak durumunda kaldığı, bu sebeple de hayatlarında devamlı tek bir cevabı aradıkları, sonuca odaklı kaldıkları ve süreci önemsemedikleri gibi sonuçlar ortaya çıktı. Çocukların hata yapmalarını doğallaştırarak, duygu ve düşüncelerini daha rahat ve özgürce ifade etmelerini, hatalarını kucaklayarak (kabul ederek), hatalardan da öğrenebileceklerini görmeleri amaçlandı. "Hata Kapsülü, okul öncesi döneme nasıl adapte edebilir?" sorusuyla beraber, çocukların resim yaparken, hata yaptıklarını söyleyerek yeni kağıt istemelerinden yola çıkılarak "Hata Geri Dönüşüm Kutusu" ortaya çıktı.

Dört bölümden oluşan Hata Geri Dönüşüm Kutusu uygulaması, öğrencilerin çizerken hata yaptıklarını düşündükleri resimlerin önce bir kutuda biriktirilmesi, ardından bu resimlerin sınıf arkadaşları tarafından başka bir resme dönüştürülmesidir. Öğretmenler, süreç boyunca hatalı resimlerin kutuya konmasını hatırlatır. Öğrencileriyle birlikte resimleri dönüştürme kısmına katılır. Yaratıcılık ve hatayı kabul etmenin arasındaki doğal ilişkiyi, sınıf içi etkinliklerinde süreçte farklı kitaplardan, kaynaklardan da yararlanarak vurgular.

Etkisi

Bu süreçte, öğrencilerin hata yapmanın kabul edilebilir olduğunu fark edip; farklı bakış açılarıyla bakıldığında, hatalardan öğrenilebileceğini gözlemledi. Ayrıca öğrenciler, birinin hatasının bir başkasının yaratıcılığını tetikleyebileceğini keşfetti.

Bu çözüm; Ashoka Farkyaratan Sınıflar kapsamında seçilen ve paylaşılan iyi örneklerden biri olup ayrıca 15. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı ve Tunceli’de gerçekleşen 38. İÖK Yerel Çalıştayı'nda Öğretmen Ağı özel oturumlarında kendine yer bulan çalışmalardan bir tanesidir.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Berna Aslan (İngilizce öğretmeni), Burcu Yıldırım (Okul öncesi öğretmeni), Fettah Şen (Türkçe öğretmeni), Gözde Uysal (Matematik öğretmeni), Keziban Özdoğan (Türkçe öğretmeni), Sibel Ezgi Epik (İngilizce öğretmeni)