Problem Neydi?

Öğrenciler, aldıkları kararların olumsuz sonuçlanacağını, beğenilmeyeceğini düşündükleri ve olumsuz eleştirilerle karşılaşmaktan endişe duydukları için karar süreçlerine katılamayabilir. Çocukların karar süreçlerine katılabilmeleri için herkesin hata yapabileceğini, hatalardan ders çıkarılabileceğini, hataların insana tecrübe kazandırdığını ve doğru karar vermenin kazanılan tecrübeler sayesinde gerçekleştiğini gösteren deneyimleri yaşamak gerekir. Peki, ”Öğrencilerin karar alırken hata yapmaktan korkmamalarını nasıl sağlarız?”

Çözüm

Tasarım odaklı düşünme metodolojisinin uygulandığı problem çözme sürecinde; öğrencilerin sınıf ortamında arkadaşlarının ve öğretmeninin gösterebileceği “Acaba gülerler mi?”, “Küçük düşer miyim?”, “Hata yapar mıyım?” gibi tepkilerden kaygı duyarak karar süreçlerine katılamadıkları fark edildi. Öğrencilerin hata yapma korkusunu önleyebilecek, güven ortamı oluşturulabilecek ve öğrencilerin karar süreçlerine dahil olmayı deneyimleyebilecekleri “Karar Çocuk” uygulaması geliştirildi.  

Etkinliğe başlarken, derslerde uygulanacak etkinlikler (şarkı, oyun vb.) ardı ardına öğretmenin kararı ile seçilir ve uygulanır. Öğretmen, "Bu kararlara sizler dahil olmak ister misiniz?" sorusu ile giriş yapar. "Karar nedir? Kimler hangi kararları alabilir? Her karar uygulanır mı?" soruları tartışılır. Ardından karar alma süreçlerine yönelik bir uygulamanın yapılacağı öğrencilere açıklar. Birlikte belirlenen derslerde kura ile seçilen bir öğrenci dersi yönetmek için "Karar Çocuk" olarak seçilir. "Karar Çocuk", karar alma kavramını somutlaştırmak için üzerinde düşünen çocuk imgesi olan bir şapka takar ve tişört giyer. Öğretmen, karar çocuğun görevinin derste uygulanacak etkinlikleri belirlemek, hazırlık ve planlama yapmak, süreci yönetmek olduğunu söyler. Örneğin; Görsel Sanatlar dersinde yapılacak etkinliğin görselini, kullanılacak malzemeyi ve tekniği belirler. Sınıfın oylarına sunar. Oylama sonucuna göre uygulama yapılır. Öğretmen, alınacak kararların ders kazanımlarına uygun olup olmadığını kontrol eder. Dersin sonunda uygulama ile ilgili öğrencilerin duygu ve düşüncelerini ifade etmesi için  “İç Dökme Çemberi” yapılır. Öğrenciler, uygulamayı değerlendirip, geri bildirim verip bir sonraki "Karar Çocuk" uygulaması öncesinde süreci iyileştirirler.

Etkisi

Öğrencilerde katılım hakkına yönelik bir farkındalık oluştu. Sınıf ortamında öğrencilerin  derslere aktif olarak katıldığı, özgüvenlerinin arttığı ve hata yapma korkularının azaldığı gözlemlendi. Öğrencilerin kendilerini daha rahat ifade edebildikleri görüldü.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Ferhan Norman (Sınıf Öğretmeni), Güldane Albayrak (Sınıf Öğretmeni), Hanife Sevim (Okul Öncesi Öğretmeni), Kezban Birol (Sınıf Öğretmeni), Mihriban Atik (Sınıf Öğretmeni), Pınar Çeliksoy (Okul Öncesi Öğretmeni), Zeynel Özbalçık (Sınıf Öğretmeni),