Yaşanabilir Bir Gezegen Keşfedildi

Yazar: Ezgi İdemen Hazar

Bir sabah uyandınız, televizyonu açtınız ya da gazetelere göz attınız. Karşınıza böyle bir manşet çıktı. ‘Yaşanabilir bir gezegen keşfedildi!’ Ne hissederdiniz? İlk okunduğunda kulağa bir müjde gibi gelse de, aslında karanlık bir gerçeğe ışık tutuyor olabilir miydi? Çünkü böyle bir başlık, tükenmiş bir başka gezegeni işaret ediyor demektir.

Geçmişte çok oynanan bilgisayar oyunu Pac-Man’i hatırlayın, oynarken önünüze çıkan her şeyi yutup gitmek için duyduğunuz heyecanı. Şimdi durup baktığımızda her birimizin birer Pac-Man’e dönüştüğünü söylemek mümkün: Kahvemizi alıyor, bardağı çöpe atıyoruz. Sandviçimizi kalın kalın sarılmış plastiğin içinde alıyoruz. Bir şişe su alıyoruz, içimiz rahat. Nasıl olsa geri dönüşüm var. Daha çok turist çekebilmek için yeni proje çiziyor, binlerce ağacın ölüm fermanını imzalıyoruz. Daha şık olma uğruna, nesli tükenmekte olan bir hayvanın kürkünü sırtımıza geçirmekten çekinmiyoruz. Bir kalemi bile internetten sipariş veriyor, karbon ayak izimizi büyütüyoruz. İşte bu “Pacmanvar”i tüketim hızımızı göz önünde bulundurduğumuzda, güzel mavi gezegenimizin hızla tükenmekte olduğunu ve yeni gezegen arayışının mümkün olabileceğini söyleyebiliriz.

Her şey bu kadar karanlık değil elbette. Ters giden durumlara tepki gösteren, sorumluluk alan bireyler ve kurumlar da var. Tabii bunu yaparken “Gezegenimizi kurtaralım” düşüncesiyle yapmamakta fayda var. Çünkü aslında kurtarmak istediğimiz dünya değil, bizleriz. Üzerinde biz olmasak da gezegenimiz varlığını sürdürmeye devam edecek. O zaman hatırlamakta fayda var.

Bildiğimiz dünyadan başka bir tane daha yok ve insan türü olarak varlığımızı sürdürmek istiyorsak adımlarımızı dikkatli atmamız ve hem birbirimizle hem de doğayla uyum içinde olmamız gerekiyor.

İşte bizler de, doğayı seven ve gezegenine karşı sorumluluğu olduğunu düşünen, yaklaşık on öğretmen bir araya geldik “Öğretmen Ağı Çevrimiçi Ekoloji Grubu”un oluşturduk. Eğitimin tüm paydaşlarıyla birlikte yürüttüğümüz eko-bilinç üzerine çalışmalarımızı ilgilenenlerle buluşturmayı hedefledik. Bildiklerimizi kendi içimizde paylaşmak, bilmediklerimizi öğrenmek ve bütün bunları öğrencilerimize, meslektaşlarımıza ve içinde bulunduğumuz tüketim düzenine dair kuşkusu olan herkese açmak istedik.

Ekoloji Grubu olarak çalışma sürecimizde, tüketim alışkanlıklarımız üzerine uzun uzun konuştuk, Ozan Sezai Zeybek ile bir araya gelerek hayvanların yakın tarihi üzerine tartıştık. Geçmişte insanların tarlayı sürmek, yük taşımak gibi ihtiyaçlarını karşılayan hayvanların sanayileşme sürecinden sonra artık işlevini yitirmesi ve gözden düşmesinin günümüzde karşımıza çıkan “yaşçılık” terimiyle benzerliklerinin olduğunu gördük. Avrupa ülkelerinde sokak hayvanlarının olmayışının her ne kadar “düzen”e işaret etse de aslında, geçmişte ciddi kıyımlar yapıldığının kanıtı olduğunu konuştuk. Hayvansal gıdaların ciddi bir gizli su tüketimi ürünleri olduğunu tartıştık. Sıfır atık adımlarını sindirdik, yol haritamızı çizdik, birbirimize okuma ve izleme önerileri sunduk.

Bildiklerimiz demlenir, öğrendiklerimize yenileri eklenirken ekoloji meselesine de ilgi duyan bireylere bazı öneriler sunmak istedik. Okuma, izleme ve inceleme önerisi olarak başlıklandırdığımız listeler, bu süreçte ihtiyacımız olan değişim ve dönüşüme umarız katkı sağlayacak, doğayla olan işbirliğimizi güçlendirecek.

Okuma Önerileri

Yetişkinler için

1. Ekofobiyi Aşmak (David Sobel, Yeni İnsan Yayınevi)
2. Doğadaki Son Çocuk (Richard Louv, Tubitak Yayınları)
3. Doğa Dostu Çocuk Nasıl Yetiştirilir? (Scott D. Samson, Alfa Yayınları)
4. Ağaçların Gizli Yaşamı ( Peter Wohlleben, Kitap Kurdu Yayınevi)
5. Sıfır Atık Ev ( Bea Johnson, Sinek Sekiz Yayınevi)
6. Çevre ve Ekoloji (Fikret Berkes & Mine Kışlalıoğlu, Remzi Kitabevi)
7. Türkiye’nin Yakın Tarihinde Hayvanlar (Sezai Ozan Zeybek, Nota Bene Yayınları)
8. Sulak Bir Gezegenden Öyküler (Sargun A. Tont, Kırmızı Kedi Yayınevi)
9. Erken Çocukluk Döneminde Çevre Eğitimi ve Sürdürülebilirlik (Berat Ahi, Anı Yayınları)
10. Doğanın Anatomisi (Julia Rothman, Odtü Yayıncılık)
11. Okulsuz Büyümek (Ben Hewitt, Sinek Sekiz Yayınevi)

Çocuklar için

1. Geri Kazanım Atölyesi- Sıfır Atıkla Yaşa (Bilge Buhan Musa, Altın Kitaplar)
2. Benim Küçük Deneylerim, Sürdürülebilir Dünya (Melanie Perez, Odtü Geliştirme Vakfı Yayıncılık)
3. Dünyayı Değiştirebilecek 50 Küçük Devrim İçin Kılavuz (Pierdomenico Baccalario & Federico Taddia, Odtü Geliştirme Vakfı Yayıncılık)
4. Dışarıda Yapman Gereken 101 Şey (Sue Grabham, Redhouse Kidz Yayınları)
5. Hiçbir Şey Yapmama Günü (Beatrice Alemagna, Aylak Kitap)
6. Yeşil Günlük (Fatih Dikmen, Taze Kitap)

İzleme Önerileri

1. Dünyalılar (Earthlings +18) — Belgesel Linki
2. Yuva (Home) — Belgesel Linki

İnceleme önerileri (Web siteleri)

• https://www.sifiratiktema.org/
• https://arilarvarsa.org/
• http://www.tema.org.tr/web_14966-2_1/evimizdunyaoyun/
• https://www.e-tema.org/
• http://tarimtema.org/
• https://topraktema.org/
• https://sutema.org/