Problem Neydi?

Öğrenciler, kendi potansiyellerini çoğu zaman akranlarıyla karşılaştırdıklarında anlayabiliyorlar. Bu tutum, eleyici, ayrıştırıcı ve seçici bir ölçme-değerlendirme sistemini normalleştiriyor ve "yarış" algısını güçlendiriyor. Öğrenci, tüm hayatı boyunca, okuldaki ölçme ve değerlendirme sistemindeki  başarısı ile var olduğunu düşünüyor. Peki, ”Öğrencilerin, öğrenmenin bir yarış olmadığını hissetmelerini nasıl sağlarız?”

Çözüm

Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisinin uygulandığı problem çözme sürecinde, öğrencilerin kendi başarılarını diğer öğrencilerle kıyasladığında başarı olarak nitelendirdiği gözlemlendi. "Yarış" algısını kırmayı ve öğrencilerin kendi potansiyellerini öz değerlendirmeleriyle fark etmelerini sağlayan bir çalışma olan “Yaşam Pastam” geliştirildi.

Etkinlik öncesinde, öğretmen tarafından “Yaşam Pastam” ajandası hazırlanır. Ajandanın içinde öğrencinin ilgi, yetenek, ihtiyaç, öncelik ve yaşamına göre doldurabileceği pasta dilimleri bulunur. Yaşam Pastam'ın içinde, doldurmuş oldukları pasta dilimlerine ilişkin olarak hazırlanan boş bir günlük bölümü ile ajandanın amacını ve nasıl kullanılacağını anlatan bir yönerge bölümü bulunur. ("Yaşam Pastam" ajandasını "Çözümümü İndir" ekinde bulabilirsiniz.)

Öğretmen tarafından ajanda dağıtılır. Ajandanın amacı ve yönergeleri öğrencilere açıklanır. Öğrenciler istekleri doğrultusunda yaşam pastalarını oluşturan dilimleri farklı zamanlarda tekrar oluşturabilir. Öğrencilerden bir gün içinde yapmış olduklarını, tarih belirterek, ajandadaki sorulara göre açıklamaları istenir.  Günlük bölümüyle öğrencilere, o gün için istediklerini yazabilecekleri bir alan verilir. Öğrenciler, özgür bir biçimde günlük alanını doldurur. Öğrencilerin gün sonunda yaşadıklarını değerlendirmesi için ayrı bir bölüm verilir. Bu bölümde öğretmeninin, arkadaşlarının, ailesinin ya da herhangi bir kişinin onu değerlendirmesini de isteyebilir. Öğrenci, eğer isterse bu bölümü boş bırakabilir. Öğrenciler ile “Yaşam Pastam” ve kişisel farkındalık için belirli zamanlarda birebir görüşme yapılır. İki hafta sonra öğretmen ajandaları toplar. Öğretmen, öğrencilerin ilgileri, yetenekleri, öncelikleri, yaşamında olup biten şeyler hakkında bilgi sahibi olur. Öğrenciler ile bireysel görüşmeler yaparak görüş ve düşünce alışverişi yapar.

Etkisi

Öğrencilerin, yaşamlarını oluşturan etmenlerin ve paydaşların daha çok farkına vardıkları ve öz değerlendirmelerini yapabildikleri gözlemlendi. Hayatlarında daha çok zaman ayırmaları gereken bölümler, öncelikler ve başarılı oldukları birçok konu hakkında farkındalık kazandıkları görüldü. Başarı kavramının sadece akademik anlamıyla var olmadığına, başarının birçok çeşidinin olabileceğine dair farkındalık kazandıkları gözlemlendi.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Ahmet Canbaz (Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni),  Belgin Gökçen (Beden Eğitimi Öğretmeni), Ceylan Taş (Sınıf Öğretmeni), Çiğdem Dengiz (Sınıf Öğretmeni), Emrem Yaka (Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni), Meriç Dönmez (Okul Psikolojik Danışmanı), Seçil Arıkan (Matematik Öğretmeni), Veysel Özdemir (Fen Bilgisi Öğretmeni)