Problem Neydi?

Bireysel çabaların ve amaca giden yolda azimli olmanın ekolojik olarak bir fark yaratacağını bilmek değişimi sağlar. Çocukların bireysel çabaları ile değişim sağlayabileceklerine yönelik farkındalıklarının artırılması ve olumlu sonuçlarının gözlemlenmesi değişime olan inancı ve değiştirmeye yönelik inisiyatif alma motivasyonunu da artırır. Peki, “Çocukların ekolojik süreçlerde değişime yol açacak güçlerini fark etmelerini nasıl sağlayabiliriz?”

Çözüm

Tasarım odaklı düşünme metodolojisinin uygulandığı problem çözme sürecinde; öğrencilerin ekolojik süreçlerde bireysel çabalarının sonuç vermediğini veya değişim yaratmayacağını düşündükleri için değiştirmeye ve dönüştürmeye olan motivasyonlarının olmadığı gözlemlendi. Bu bulgular ışığında, çocukların küçük adımlarla da değişim yaratabileceği farkındalığına alan açan “Eko-kahraman İçimizde” uygulaması geliştirildi.

Etkinliğe başlarken, öğretmen, sınıfa getirdiği geri dönüşüm veya çöp kutusunu ortaya dökerek dikkatçeker: “Sizce bu geri dönüşüm kutusunda olması/olmaması gereken neler var?” diye sorarak sınıfça paylaşım yapmalarını sağlar. Amaç gerçekten o kutuya girmemesi gereken malzemeleri fark etmelerini sağlamaktır. “Sınıfça 3 kahraman tasarlamaya ne dersiniz? Birlikte geri dönüşümün ne olduğunu gerçekten bilen 3 kahraman yaratacağız ve bu kahramanlar dünyayı kurtaracak!” der. Bu kahramanların 3R (Reduce/Azalt, Reuse/Yeniden Kullan, Recycle/Dönüştür) kahramanları olduğunu söyler. Ekte yer alan 3R kartlarını sırayla canlandırır veya okur. Ayrı 3 grup olarak bu kahramanı tasarlayacakları, yapması gerekenleri belirleyeceklerini paylaşır. Öğretmen, yeşil / Azalt, sarı / Yeniden Kullan, kırmızı / Dönüştür‘ü temsil edecek şekilde öğrencilere renk seçimi yaptırır. Renklerin neyi temsil ettiği söylemez ve herkesin her grupta süreç içinde olacağı, sadece sıralama oluşturmak için renklerin kullanıldığını açıklar. Her grup, kahramanının görünüşü, duyguları, gücünü vb. içeren kimlik kartını hazırlar. Dilediği şekilde çizim, kukla, maket vb. olarak tasarlar ve grupça çalışmayı belirledikleri alanlara yerleştirir. Çalışmaların ne olacağı ve nasıl sergileneceği çocukların yaratıcılığına ve kararına bırakılır. Sınıf, her hafta çember olarak toplanıp Dönüştür grubunun geri bildirimleri dinler; büyük grup tartışması sağlanır. Daha iyi olabilecekleri yerleri, iyi giden yerleri konuşmaları desteklenir. Ayda bir kahraman grubu değiştirilerek eski kahraman kartı ve maketler panoda sergilenir.

Etkisi

Öğrencilerin ekolojik süreçlerdeki değiştirici güçlerini fark ettikleri, bireysel veya grup olarak sahiplendikleri süreçleri takip ederek sürdürülebilirliği için adım attıkları ve geri dönüşümün tüm aşamalarını öğrendikleri gözlemlendi. Süreci, sınıf dışındaki alanlara taşıdıkları, etkiyi yaydıkları ve kolektif olarak yaratıcı fikirler ürettikleri görüldü.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Bilge Buhan Musa (Okul Öncesi Öğretmeni), Büşra Gürtürk (Sınıf Öğretmeni), Cem Kocaer (Sınıf Öğretmeni), Doğa Erhan (İngilizce Öğretmeni), Gönül Çifçi (Türkçe Öğretmeni)