Veli-Çocuk Tanışıklığı Kitapçığı

Yazar: Zeynep Hancı

Yaratıcı Problem Çözme (YPÇ) Programı, içeriğini ve sürecini öğretmenlerle birlikte oluşturduğumuz ve her geçen gün iyileştirdiğimiz; Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisinin “öğretmencesi”ni kullandığımız, farklı bakış açılarını keşfettiğimiz bir program. 2018 yılından bu yana program katılımcısı öğretmenler, katılımcılara grup çalışmalarında rehberlik eden deneyimli öğretmenler, programı yürüten yürütücü öğretmenler ile yürütücüleri destekleyen koç öğretmenler, sosyal medyadan takip edenler ve eğitimle yaratıcılığı buluşturmak isteyen eğitimciler ile kocaman bir topluluk oluştu: YPÇ Topluluğu.

Gün geçtikçe büyüyen bu topluluk, öğretmenlerin inisiyatifiyle yürüyor ve kendi içindeki devinim sayesinde sürdürülebilirliğini koruyor. Topluluğun sürekliliğini oluşturan mekanizma ise şöyle işliyor: programa katılan bir öğretmen, bir sonraki programa deneyimli öğretmen olarak katılabiliyor. Deneyimli öğretmen olarak programda görev alan öğretmenler, bir sonraki programda yürütücü olabiliyor. Önce katılımcı, sonra deneyimli öğretmen ve ardından yürütücü olan öğretmenler ise sürecin tümünde destek sağlayan koçluk görevini üstleniyor.

Yaratıcı Problem Çözme Programları ile oluşmaya başlayan YPÇ Topluluğu; Adım Adım YPÇ Webinarları, Mini YPÇ Atölyeleri, Yaratıcı Özgüven Festivali gibi farklı etkinlik ve topluluklarla zenginleşti. Bu zenginliklerden biri de “Takımyıldız”dı. YPÇ Topluluğu’nun çeşitli etkinliklerine katılan öğretmenlerin oluşturduğu “Takımyıldız” Topluluğu, iki yönüyle YPÇ Programlarından farklılaşıyor: Takımyıldız Topluluğu, YPÇ Programı’nı bizzat yürütmüş olan Değişim Elçilerinden oluşuyor Takımyıldız Topluluğu, Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisini öğrenmiyor. Daha ziyade, metodolojiyi kullanarak eğitim ekosistemindeki sorunlara etkili ve kalıcı çözüm önerileri getirmeyi ve üretilen çözümleri yaygınlaştırmayı hedefliyor.

İlk kez Kasım 2020’de bir araya gelen Takımyıldız Topluluğu’na adını veren ise, öğretmenlerin kendisi oldu. Çünkü, toplulukta yer alan öğretmenler tıpkı takımyıldızlar gibi birbirine oldukça uzak mesafedeydi ve bir araya geldiklerinde daha da parlayarak insanlara rehberlik ediyorlardı. Takımyıldız sürecinde odak noktamızı eğitimi

yeniden düşünmek olarak belirledik çünkü pandeminin ilk günlerinden bu yana, öğretmenlerin sıklıkla “Hepimizin eğitimde rolleri değişti, sorumlulukları dönüştü. Eğitimi yeniden düşünmemiz lazım.” düşüncesini dile getirdiğini biliyorduk. Velilerin rolünü yeniden düşünmeyi, öğretmenlerin rolünü yeniden düşünmeyi ve öğrenme ortamlarını yeniden düşünmeyi 3 ana başlık olarak belirledik. Böylece, Kasım 2020’de başlayan ve Haziran 2021’de dek süren bir yolculuk başladı. Yolculuğun ilk durağı, velinin rolünü yeniden düşünmek oldu.

Yaptığımız araştırmalar sonucu, çocuk merkezli bir eğitimi güçlendirmek için çocukların ve velilerin ihtiyacını, duygularını, düşüncelerini anlamak gerektiğini kavradık. Tüm bunları anlayabilmek için de özneler arasındaki tanışıklığın artması iç görüsüne ulaştık. Çünkü velilerin özellikle vurguladığı noktalar, “Çocuğumu daha çok tanıyabilmek isterdim.”, “Ben çocuğumun ilgi ve becerilerini bilemiyorum; aslında bilsem eğitimine daha fazla destek olurum.”, “Çocuğumun asıl ihtiyaçlarını, duygularını bazen anlayamıyorum, vereceği tepkilerini tahmin edemiyorum.”, “Çocuğumun da beni tanıması için fırsatlar yaratamıyorum.” oldu.

Takımyıldız Topluluğu, veliler ve çocukların tanışıklığını artırma ihtiyacına çözüm olarak, velilerin ve çocukların birbirlerinin duygularını, ihtiyaçlarını, davranışlarını, ilgi ve becerini daha iyi tanıyabilecekleri Veli ve Çocuk Tanışıklığı Kitapçığı’nı oluşturdu. Süreçte, Öğretmen Ağı Değişim Elçilerinden oluşan Çevrimiçi PDR Topluluğundan, Prof. Ebru Aktan Acar ve Doç. Dr. Tülin Şener’den uzman görüşü ve geri bildirimler aldık. Kitapçığı sahada 53 veli ve çocukları ile test ettik. Geri bildirimler ve yorumlar doğrultusunda, kitapçığı güncelleyerek son haline getirdik.

“Kitapçık ergenliğe giren ve her geçen gün uzaklaşıyoruz diye kaygılandığımız kızımla ilişkimize yardım seti gibi geldi. Özellikle eşimde farkındalık yarattı.” — Anne, Ankara

“Akşam yemeğinde birbirimizi tanıma soruları sorar olduk. Birbirimizi kendimizden daha iyi tanıdığımızı fark ettiğimiz anlarla da karşılaştık. Kitapçık, mutlu aile rehberimiz oldu.” — Anne, İstanbul

6 Haziran 2021, Pazar günü dijital olarak düzenlediğimiz “Karşılaşmaya Davet: Veli ve Çocuk Tanışıklığını Nasıl Yeniden Keşfederiz?” başlıklı etkinlikte, çocuklarla yapıcı iletişim, söz hakkı, çocuk katılımı, duyguların ve tanışıklığın önemi, eğitim politikalarında veliler ve tansiyon alanları, okul ve velinin işbirliği, dijital veli olmanın önemine değindik. Ali Osman Arabacı, Buket Sönmez, Çiğdem Tongal, Melike Ergün, Tülin Şener, Yeliz Düşkün’ün konuşmalarıyla açılışını yaptığımız etkinlikte, Besime Büşra Karakoyun, Çölban Dayıoğlu, Esin Ekinci, Gizem Ok Uluçay, Gökhan Atik, Gözde Uysal, Gülnaz Bekar, Meriç Dönmez, Neriman Dorukan, Özlem Ünal, Sedanur Ünlüoğlu, Sena Sezen Tulumoğlu, Sevilay Eş Şengül olmak üzere 13 Değişim Elçisi de yürütücülük görevini üstlenerek Takımyıldız Topluluğu’nun hikayesini paylaştı.

Takımyıldız yolculuğu deneyim paylaşımlarıyla, paydaş işbirlikleri ile, öğretmenler ve velilerin katıldığı atölyelerle devam ediyor. Topluluğun hikayesi ve kitapçığın ortaya çıkışı sürecini Takımyıldız Topluluğu üyeleri Esin Ekinci ve Gökhan Atik’in konuk olduğu Öğretmenin Sesi podcast serisi Veli-Çocuk Tanışıklığı bölümünden dinleyebilirsiniz.

*Bu yazının orijinali Eylül 2020-Aralık 2021 Öğretmen Ağı Faaliyet Raporu’nda yayınlanmıştır.