ARKA PLAN I UZAKTAN EĞİTİM VE KÖY ÖĞRETMENLERİ
Uzaktan eğitim sürecini izlemeye ve sahadan deneyimleri derlemeye devam ediyoruz. Uzaktan eğitim sürecinde dikkat edilmesi gerekenler, süreçte doğan değişiklikler, izlenmesi gereken politikaların yanı sıra, eğitimin paydaşlarının süreçten nasıl etkilendiği en önemli konulardan biri. ARKA PLAN’ın son sayısında, zor zamanlar dışında da ihtiyaçları ve sorunları kentlerdeki meslektaşlarına göre farklılaşan köy öğretmenleri için eğitimin arka planını odağa alıyoruz.
Uzaktan eğitim sürecinde öğretmenlerin belli araçları kullanmaları konusunda desteklenmesi, eğitimin içeriğinin öğretmenler ve öğrenciler için çoğulcu ve kapsayıcı şekilde planlanması gibi önemli noktalar çokça konu oldu. Ancak, öğretmen gruplarına bakıldığında, köy öğretmenlerinin ihtiyaçlarının ve sorunlarının daha farklı olduğunu söylemek mümkün. Eğitim uzaktan devam ederken, köy ve şehirlerdeki imkânlar da farklılaşıyor. Bu farklılıkları görerek eğitim politikalarına ve eğitsel uygulamalara yön vermek, Türkiye’deki köy okullarının, köy öğretmenlerinin ve çocukların gerçek potansiyellerine ulaşabilmeleri için önemli.
Köyde ihtiyaçlar nasıl farklılaşıyor?
Mahallelere dönüştürülmüş köylere dair toplanan veriler artık kent verileri altında toplandığından eğitim de dahil olmak üzere köylere dair doğru istatistiki verilere ulaşmak mümkün olmayabiliyor. Ancak köy öğretmenleri, şehirdeki okullardan farklı olarak kendi okullarında çoğu zaman tek öğretmen ya da küçük bir eğitim kadrosuyla çalışıyor. Bu bağlamda, köy öğretmenlerinin sınıf yönetiminden öğretim tekniklerine, velilerle iletişim kurmaya kadar desteğe ihtiyaç duyabilecekleri birçok konuda etraflarında destek alabilecekleri deneyimli öğretmenler olmadığı ortada. Etkili bir eğitim vermek için çabalayan köy öğretmenlerinin halihazırdaki bu zorluklarına, uzaktan eğitimin getirdiği yeni zorluklar eklendi. Köy Okulları Değişim Ağı Derneği’nden Mine Ekinci’nin Şubat 2020’de kaleme aldığı “Köyde Öğretmen Olmak” yazısını buradan okuyabilirsiniz.
Kişisel bilgisayarın varlığı, özelliği ve sayısı, internete erişim olanağı, internete erişim hızı, telefonun varlığı, özelliği ve sayısı, televizyon hizmetleri, bireylerin dijital okuryazarlığı gibi göstergeler uzaktan eğitim sürecinde çeşitli imkan farklılıklarını doğuruyor. Bu araçlara erişimde ve araçları kullanımda doğan eşitsizlik, dijital uçurumu daha da görünür hale getiriyor. Öğretmenler, öğrencilerinin bu süreçten olumsuz etkilenmemesi adına bilgisayar veya tabletleri bulunmayan evler için ailelerin telefonuna ödevler atarak programlarını takip etmeye çalışıyorlar. Ancak, köylerde, evde tek bir telefon olduğu için sıra beklemekten ve ödevlerinde gecikmekten yakınan öğrenciler de bulunuyor:
“Branş öğretmenlerimden ödevler, testler geliyor. Defterime geçiriyorum ve yapıyorum. Ama telefonu kardeşlerimle paylaşmakta sıkıntı yaşıyoruz. Ödev için araştırma yapmam gerektiğinde kardeşlerim telefonu istiyor. Ayrıca anlamadığım konu ve soru olduğunda öğretmene soramıyorum.”
İhtiyaçları ve sorunları kentlerde çalışan meslektaşlarından farklılaşan köy öğretmenlerinin de aralarında bulunduğu, ERG Araştırmacısı Umay Aktaş Salman’ın uzaktan eğitim sürecinde öğretmen, veli ve öğrenci deneyimlerini araştırdığı yazıyı burada okuyabilirsiniz.
Köy çeperlerinde yaşanan bir diğer dezavantajlılık durumu ise mevsimlik gezici tarım işçilerinin çocuklarının eğitimi. Eğitim yılı bitmeden okullarından ayrılan, eğitim yılı açıldıktan aylar sonra okullarına dönen mevsimlik gezici tarım işçilerinin çocukları bu yıl salgın nedeniyle eğitimden daha da erken ayrılmış oldu. ERG Araştırmacısı Umay Aktaş Salman’ın Adana bölgesindeki işçilerle yaptığı görüşmelerde bir anne, 5. sınıfta olmasına karşın çocuğu okuma yazmayı hala sökemediği için uzaktan eğitimi takip edemediğini söylüyor:
“Öğretmenleri biliyor bizim mevsimlik tarım işçisi olduğumuzu ve okuldan erken ayrılıp, okula geç başladığımızda bir şey demiyorlar. ‘Niye gelmedin?’ diyen yok. Burada nerede devam edecek okula? Köy uzaktır bizden, güvenip yollayamıyoruz. Taşımalı eğitim servisi köye gidiyor, bizim oraya gelmiyor. Şimdi de uzaktan eğitimi televizyondan takip edemiyor. Okuma yazması çok yok, anlayamıyor.”
Aktaş Salman’ın Gazete Duvar’da yayımlanan “Tarım işçisi çocuklar: Uzaktan eğitime de çok uzaklar” başlıklı yazısını burada okuyabilirsiniz.
Köy öğretmenlerinin motivasyonunu desteklemek önemli
Çocukların hayatlarında yarattıkları olumlu etki çoğu öğretmen için başlıca mesleki motivasyon kaynaklarından biri. Çocukların üzerindeki etkileri kadar, köylünün onlara duyduğu güveni karşılıksız bırakmamak da öğretmenin kendine güven duymasını, zorluklarla mücadele etmesini destekleyici bir faktör olabiliyor. Yüz yüze eğitimin ve iletişimin mümkün olmadığı zor zamanlarda ise öğretmenlerin kendileriyle benzer koşullarda çalışan öğretmenlerle tanışması, birbirlerinden destek alabilmeleri köy öğretmenleri için çok değerli. Bu süreçte köy öğretmenlerinin görünür kılınması için uzaktan erişilebilir kaynaklara ve eğitimlere alan açmak da gerekiyor. Köy öğretmenlerine fiziksel olarak uzaktan da olsa bu önemli yolculuklarında eşlik etmek ve desteklemek de oldukça önemli.
Öğretmen Ağı Değişim Elçisi Zeliş Kurt, bu süreçteki deneyimlerini şöyle özetliyor:
“Bu süreçte köyde öğretmen olmak, çocuklarına hızlıca ulaşıp bağ kurmak ve öğretmen olarak yanınızdayım mesajını verebilmenin çok da kolay olmadığını gösterdi. Köyde görev yapan bir öğretmenin çocuklarla online dersten önce bağlantıya geçmenin veya yüz yüze görüşmelerin olmasının bile çok mümkün olmadığını gördük. Teknolojik olarak tüm sınıfın aynı düzeye gelmesi zaman aldı ya da eksiklikler sebebiyle süreç online görüşme ve online ders olarak ilerlemedi. Tüm bunlarla birlikte, pandemi sonrası özellikle köy okullarında oryantasyon ve telafi süreçleri çocukların bu süre zarfındaki eksikliklerini giderecektir.”
Sivil toplum neler yapıyor?
KODA, Köy Okulları Değişim Ağı (KODA), uzaktan eğitim sürecinden köylerde yaşayan çocukların da en verimli şekilde yararlanabilmeleri ve gelişimlerinin desteklenmesi için içerik üretme ve geliştirme çalışmaları yapmak üzere Çözüm Masası'nı kurdu. Çözüm Masası'nda bir yandan KODA'nın ağında bulunan köy öğretmenleri aracılığıyla tespit edilen ihtiyaçlara yönelik içerik geliştirme çalışmaları yapılıyor, bir yandan da hali hazırda bulunan içeriklerin taraması yapılarak köy öğretmenleri ile paylaşılıyor. İçeriklerin, uzaktan eğitim araçlarına erişmekte zorluk yaşayan köy okulu öğrencilerine öğretmenleri aracılığıyla ulaştırılması hedefleniyor. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın
Çözüm Masası ekibi özellikle internet erişiminin olmadığı veya kısıtlı olduğu bölgelerdeki çocuklar için belli kazanımları hedefleyen, tekerlemeler ile dil gelişimlerine katkı sunan ve problem çözme becerilerini geliştiren hikayeleştirilmiş sesli içerikler hazırladı: Tipoti, Galima ve Pako'nun Maceraları hikayesini dinleyin. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın
AÇEV Youtube kanalında, ebeveynlerin çocuk gelişimiyle ilgili merak ettiği konuları ele alan videolar yer alıyor. Youtube kanalında çocuk gelişimiyle ilgili merak edilen sorular yanıtlanıyor. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın
UNICEF Türkiye, kendinizi ve çocuğunuzu virüsten korumak için bilmemiz gerekenleri derliyor. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın
TÜSEV, Covid-19 salgınının Türkiye sivil toplumuna etkisini araştırdığı anketinin sonuçlarını yayınladı. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın
Hümanist Büro, “Covid-19’un Çocuklar Üzerindeki En Ağır Etkisi – İhmal ve İstismar” başlıklı bir bilgi notu yayımladı. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın
Türkiye’nin ilk sürdürülebilir müzik festivali olarak yola çıkan Fest Together, Covid-19 salgını nedeniyle ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanmasına destek olmak için evlere taşınıyor. #FesttogetherEvde'ye destek olmak için Tıklayın
Nirengi Derneği, öğretmenlere ve okul idarecilerine yönelik istismar, akran zorbalığı ve flört şiddeti konularını ele alan Pozitif Gençlik Gelişimi Eğitimi’ni 8 Mayıs 2020 12:30-15:30 saatleri arasında ücretsiz olarak gerçekleştirecek. Başvuru İçin Tıklayın
Öğretmen Ağı Değişim Elçilerinden Yasemin Gültekin, 13 Mayıs 2020 günü Açık Radyo’da Gizem Kıygı’nın sunduğu “Yerden Yüksek” isimli programa konuk olacak. Gültekin ve Kıygı, çocukların salgın günlerinde evlerinde nasıl vakit geçirdiğine ve mekan algılarına dair konuşacak. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın
İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyoloji ve Eğitim Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin (SEÇBİR) “SEÇBİR Uzmanları diyor ki” serisinde, salgın günlerini farklı uzmanların perspektifinden değerlendirmelerini paylaşıyor. Şimdiye dek 5 farklı uzmanı konuk eden seriyi, SEÇBİR sosyal medya hesapları ve Youtube kanalından takip edebilirsiniz.
Eğitim Reformu Girişimi, çocukla etkileşime giren her konuyu eğitim zemininde bir araya getirdiği, farklı uzmanların katılımıyla gerçekleştirdiği Bir Arada etkinliklerine online olarak devam ediyor. İlki “Zor Zamanlarda Eğitim” başlığıyla gerçekleşen etkinliklerin ikincisi “Evde Hareket ve Oyun” olacak. Mayıs ayı boyunca her Çarşamba saat 21.00’da gerçekleşen Bir Arada’ları, ERG Youtube kanalında canlı olarak izleyebilirsiniz. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın
İlham veren hikâyeler
Öğretmen Ağı Değişim Elçisi Müzeyyen Aslı Öztürk’in, kapanmış bir köy okulunu yeniden açma yolculuğunu anlattığı yazı, Öğretmen Ağı Medium hesabında yayımlandı. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın
Öğretmen Ağı Değişim Elçisi Gülay Yeniay Bulut’un, kendi halinde bir ilkokul öğretmeniyken uzaktan eğitim sürecinde ‘Youtuber’ olma hikâyesi Öğretmen Ağı Medium hesabında yayımlandı. Detaylı Bilgi İçin Tıklayın