Problem Neydi?

Gözlem becerisi kazanmak, doğadaki üretimi ve değişimi fark edebilmek çocukların doğaya olan duyarlılığını ve ekolojik farkındalığını artırırken çevrelerine de bu etkiyi yaymalarını sağlar. Fakat, ebeveynlerin gözünde “çocukların doğada olması” düşüncesi ve eylemi, doğanın güvenli olmadığına yönelik varsayımı sonucunda endişe oluşturabilir. Doğanın güvenli bir yer olmadığı algısı ise doğayı tanıdıkça, keşfettikçe ve deneyimledikçe değişebilir. Peki, “Okul ortamında çocukların başlattığı ve sürdürdüğü ekolojik deneyimi yaşamalarını nasıl sağlayabiliriz?”

Çözüm

Tasarım odaklı düşünme metodolojisinin uygulandığı problem çözme sürecinde; yetişkinlerin çocukların güvenli bir ortamda olmalarını, doğada olmalarına tercih ettikleri gözlemlendi. Doğaya duyulan güvenin ise doğayı tanıyarak, farkında olarak, deneyimleyerek kazanılabileceği sonucuna ulaşıldı. Çocuğun doğayı keşfedebileceği, kendisinin başlatıp sürdürebileceği ve ekolojik deneyim yaşayabileceği “Doğa Pencerem” uygulaması geliştirildi.

Öğretmen, öğrencileri etkinliğe hazırlamak amacıyla ekoloji ile ilgili "Doğa Pencerem" isimli bir çalışma yapacaklarını haber verir. Kısaca doğa ve ekoloji üzerine bilgilendirme yapabilir, tartışma ortamı hazırlayabilir. Öğrencilere hazır bir "Doğa Defteri" verilir veya öğrencilerden yaş grubuna uygun olarak defterleri diledikleri şekilde tasarlamaları istenir. Defterler hazırlandıktan sonra öğretmen, defterin amacına ve kullanım şekline yönelik bilgilendirme yapar. Çocuklar, çevrelerinde, okul bahçesinde, evlerinde veya başka yerlerde gözlem yapıp doğada ilgilendikleri, hoşlarına giden ya da gitmeyen durumlarla ilgili ürünler ve veriler  toplayacaktır. Topladıkları verileri, bulguları veya ürünleri defterine yapıştırabilir veya yazabilirler. Yaklaşık 10 gün boyunca veri, ürün toplama ve deftere kaydetme süreci devam eder. Uygulama süreci bittiğinde sınıfça bir araya gelinir. Çember oluşturularak defterler paylaşılır, keşifler anlatılır, farklılıklar ve benzerlikler konuşulur, etkinliğe yönelik geri bildirimler toplanır.

Etkisi

Öğrencilerde katılım hakkına yönelik bir farkındalık oluştu. Sınıf ortamında öğrencilerin  derslere aktif olarak katıldığı, özgüvenlerinin arttığı ve hata yapma korkularının azaldığı gözlemlendi. Öğrencilerin kendilerini daha rahat ifade edebildikleri görüldü.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Ahmet Canbaz (Türk Dili ve Edebiyatı Öğr.), Özge Çavaş (Okul Öncesi Ögr.), Emre Gök (Okul Öncesi Öğr.), Hiranur Tokgöz (Okul Öncesi Öğr.), Safa Nur Deveciler ( Matematik Öğr.), Halime Yılmaz Kızılkaya ( Okul Öncesi Öğr.), Ercan Demir ( Sınıf Öğr.), Halenur Kuru Şevik ( Okul Öncesi Öğr.)