Problem Neydi?

Kişilerin, farklı fiziksel mekanlar ve durumlarla karşılaştığında çevresel uyaranların değişmesi ile birlikte beyinde yeni bağlantılar oluşur ve bu da merakı tetikler. Sınıf ortamında da çeşitli uyaranlar oluşturularak, öğrencilerin öğrenme merakı tetiklenebilir. Peki, “Sınıflarımızda merakı tetikleyen çeşitli uyaranlara sahip öğrenme ortamlarını nasıl yaratabiliriz?”

Çözüm

Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisinin kullanıldığı problem çözme sürecinde, birçok paydaşla görüşme yapılan görüşmeler sonunda farklı ve rahat fiziksel mekanların merakı tetiklediği sonucuna ulaşıldı. Bu bağlamda öğrenme ortamlarında çeşitli uyaranlar oluşturarak öğrencilerin öğrenme merakını artırmayı amaçlayan “Merak Macerası” etkinliği geliştirildi.

Etkinliğe başlarken “Merak Hikayesi” branşa göre Türkçe veya İngilizce olmak üzere öğrencilere anlatılır. Hikayeden sonra öğrencilere bir “Merak Macerası” sürecinde oldukları ve süreç boyunca her öğrencinin “Merak Avcısı” olacağı söylenir. İki haftalık süreç boyunca kendilerini yansıtan ve kıyafetlerinin üzerine veya bileklerine takabilecekleri bir arma tasarlamaları ve üretmeleri istenir.  Bir sonraki derste öğrencilere yapışkanlı kağıtlar dağıtılıp, cevabını merak ettikleri soruları yazmaları istenir. Sorular kağıtlara yazıldıktan sonra kağıtlar buruşturulur. Buruşturulan kağıtlar, adeta mısır patlakları gibi havaya atılır. Bu süreçte mısır patlatma sesine benzeyen bir ses kaydı açılarak eğlenceli bir atmosfer oluşturulabilir. Kağıtlar, yerden toplanır ve bir köşe, duvar veya panoya yapıştırılır. Birbirine benzeyen sorular temalar altında gruplandırılabilir. Öğrencilere istedikleri bir soru üzerine bireysel veya grup olarak çalışabilecekleri söylenir ve öğretmen, öğrencilerin araştırma sürecine rehberlik ederek dahil olur. Ders bitiminde öğrenciler, araştıracakları soru üzerine kimlerle görüşüleceği, kimlerin ne zaman bu kişilerle görüşeceği, kimlerin internetten ne zaman araştırma yapacağı gibi konularda görev paylaşımı yapar. Araştırma sürecinden sonra  yöntemleri ve sonuçları paylaşmak için “Merak Partisi” düzenlenir. Bu partide, süreci ve sonuçları içeren bir afiş veya sunumla paylaşım yapılabilir. Zaman kısıtlıysa, parti yerine isteyen öğrencilerin araştırmalarını paylaşabilecekleri serbest bir “Merak Kürsüsü” oluşturulabilir. Öğrenciler, “Merak Partisi” veya “Merak Kürsüsü” ardından birbirlerinin araştırmalarına yapıcı geri bildirimler verir. Son olarak, öğrenciler  “Merak Öneri Listesi” hazırlar. Bu listeye araştırma yaptıkları soruyu, kullandıkları kaynakları ve kimlerle görüşme yaptıklarını yazıp diğer öğrencilere ilham vermek üzere sınıf panosuna asar.

Etkisi

“Merak Macerası” sürecinde öğrencilerin üzerinde araştırma yaptığı konuya dair merakını sahiplenip sürdürdüğü, farklı kişilerin meraklarından ilham aldığı ve yeni konular ile yeni merakların peşine düştükleri gözlemlendi. Çözümün uygulanmasının ardından, herkesin bir merakı olabileceği ve herkesin araştırmacı yorumları alındı. Öğrencilerden gelen geri bildirimler ”Çok da iyi arkadaşım olmayan kişilerle aslında ortak meraklarımın olduğunu keşfettim.”, “Meraksız kimse yokmuş!”, “Meraklarımı araştırınca daha da çok şey merak ettim.” şeklinde oldu.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Berna Aslan (İngilizce Öğr.), Güler Baybora (Felsefe Öğr. ), İklim Bahar Gören (Sosyal Bilgiler Öğr.), Nehir Sevimli (Sınıf Öğr.)