Problem Neydi?

Öğrencilerde, ilkokul ve ilerleyen yıllarda gerek okul paydaşlarından gördükleri, gerek aile ve sosyal yaşantılarında gördükleri davranışlar sonrasında korku temelli bir saygı anlayışı gelişir. Sevginin koşullu olduğunu hisseden öğrenci, sevgi beklediği kişinin sınırlarını test eder. “Saygısız” görünen davranışlarının altında, takdir edilme arzusu yatar. Peki “Öğrencilerin, varlığını kabul ettirmek için değerli yanlarını öne çıkarabilmesini nasıl mümkün kılabiliriz?”

Çözüm

Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisinin uygulandığı problem çözme sürecinde; öğrencinin kendi olumlu yönlerinin farkında olmadığı ve bu sebeple farklı bakış açılarını da fark edemedikleri gözlemlendi. Öğrencilerin kendi olumlu yönlerine odaklanarak olumlu benlik algısı geliştirmesine yardımcı olmak ve birbirlerine dair olumlu düşüncelerini ifade etmelerini sağlayan bir oyun aracılığıyla, bireysel ve olumlu özelliklerini akranlarının gözünde görünür kılmalarını hedefleyen sınıf içi egzersiz olan “Adım Adım Anladım” geliştirildi.

Birkaç ders süresi boyunca gerçekleşen ve üç adımdan oluşan oyun, öğrencilere kendilerini ve çevrelerini değerlendirme şekillerini göstermeyi amaçlar.

“Mirmirror”, öğrencilerin, karşısına geçip kendilerine dair önce kötü sonra iyi kanaatlerini dile getirdikleri ve bu esnada kendi mimiklerini gözlemledikleri bir aynadır. Öğrenci, iki durum arasındaki farkları not eder. Kendine dair olumlu düşünmenin yarattığı etkiyi gözlemler.

Polyanna Gözlüğü, öğrencilere dış dünyaya dair fikirlerini değerlendirmeleri için bir fırsat sağlar. Öğretmen tarafından çeşitli sosyal durumlar düşünülür ve her biri bir kağıda yazılarak bir keseye atılır. Öğrenci keseden bir kağıt çeker ve kağıtta yazan durumu yorumlar. Daha sonra, Polyanna Gözlüğünü takar. Bununla birlikte, aynı olayı, olayın içindeki olumlu durumu/duyguları görerek yorumlamaya çalışır.

Gökkuşağı Kurdelesi, öğrencilerin, başkalarının olaylara bakış açısını fark etmelerini sağlayan bir etkinliktir. Farklı renklerde ipler bir araya getirilir. Her renk müdür, öğretmen, anne veya  baba gibi bir kişiyi temsil eder. Öğrenci, okulla ilgili çeşitli durumlar içeren bir keseden bir durum kağıdı çeker ve bunu, rastgele seçtiği ipin temsil ettiği kişinin gözünden yorumlamaya çalışır.

Üç egzersiz tamamlandığında, öğrencinin, kendi ve çevresiyle ilgili kabul ettiği hazır yargıları farklı bakış açılarını göz önüne alarak yorumlaması ve olumlu yargıların yarattığı olumlu etkiyi görmesi sağlanır.

Etkisi

Bu süreçte öğrencilerin öz güvenlerinin artmasıyla beraber, öğrencilerin birbirlerini destekleyici davranışlarında artma gözlemlendi. Böylece akran ilişkilerinde reflekse dönüşmüş sözel şiddetin yerine, karşılıklı dayanışmanın çoğalmasını sağlayan ve öğrencilerin birbirlerini daha yakından tanımasına olanak açan egzersiz sonrasında, sözel şiddet gözle görülür oranda azaldı ve olumlu ilişkiler görünür kılındı.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Anıl Çelik (Bilişim teknolojileri öğretmeni) , Sibel Ezgi Epik (İngilizce öğretmeni), Elvan Kasaplar (Matematik öğretmeni), Elmas Yüce ( Teknoloji tasarım öğretmeni), Özge Çavaş (Okul öncesi öğretmeni)