Doğayı Kurtaracak Çocuklar

Yazar: Ahmet Canbaz

Geçtiğimiz yaz kavak ağaçlarının bulunduğu araziye gitme fırsatı buldum. O arsa yanından geçen dere önceki gibi akmıyor, çevre köylerdeki insanlara balık vermiyor, köylülerin tarlalarına sulamalarına artık yetmiyordu. Babamdan, onun çocukken o dereden su içebildiğini duyduğumda ise hayal kırıklığımı saklayamıyordum. Çünkü ben çocukken o dere su içilebilecek bir temizlikte değildi. Şimdi ise dere, gözlerimin önünde yok oluyordu.

Hızla artan nüfus, bilinçsiz tüketim, kültürel değişimler ve deformasyon gibi birçok sepepten, dünyamızı her gün daha fazla kirletip yaşanabilir olmaktan çıkartıyoruz. Bilinçli ya da bilinçsiz yapılan insan faaliyetleri sonucunda bindiğimiz dalı kesen bir toplum haline dönüşmüş durumdayız. Günümüzde sürdürülebilir bir tüketim amacı peşinde koşuyoruz. Balıkçı balık tutarken balıkların neslinin devam etmesi için bilinçli avlanacak, bir ilin yöneticisi ilin planlamasını doğaya zarar vermeden tasarlayacak, bir çevre ve şehir planlamacısı kentin havasını ve suyunu temizleyen doğal alanları koruyacak, çiftçi doğaya ve insanlığa zarar vermeyen ilaçlar kullanacak gibi amaçlar uğrana çaba göstermekteyiz. Evet bunlar hayal gibi görünebilir ancak her şeyde olduğu gibi dünyayı anlamlandırmak ve ona zarar vermeden sürdürülebilir bir yaşam sağlamanın anahtarı da eğitimle mümkün olacaktır.

Gözlemler gelecek için ilham verebilir. Ne yazık ki artık çocuklarımız sofralarına gelen bir besinin ana maddesini bilmiyor, o yiyecekleri üretmek için gösterilen çabayı fark etmiyor, yakın çevresini tanıyamayıp doğal olarak kaynakların ne durumda olduğunu kavrayamıyor. Hatta besin olarak kullanılan hayvanları bile tanıyamıyor. Tüm olumsuz durumların çocuklar üzerinde çevreye ve doğaya olan aidiyet, benimseme ve koruma duygularını törpülüyor diye düşünüyorum. Bir çocuğa ağacının dalını kırdığı için kızmak yerine ağacın da canının olduğundan, onun ne şartlarda orada yaşamak ve yetişmek zorunda kaldığından, bizlere ne gibi faydalar sağladığından bahsetmek belki de doğaya karşı onların tutumlarını daha da geliştirecektir.

Ben küçük bir ilçede devlet okulunda okudum. Seçmeli olarak bizlere tarım dersi verilirdi. O zamanlar biz çiftçi olmayacağız ki hem bunların da çoğunu biliyoruz, neden bunlarla uğraşıyoruz dediğimizi hatırlıyorum. Okulun bahçesinde bizlere ayrılan o küçük alana diktiğimiz sebzelerin büyüdüğünü görmek, yetiştirdiğimiz ürünleri toplayıp onlarla okul bahçesinde piknik yapmak belki de içten içe doğaya karşı olan sevgimizi beslemişti.

Köyden kente göçlerin artması ve insanların büyük bir çoğunluğunun şehirlerde yaşaması sebebiyle öğrencilerimiz çevreyi tanıyamıyor, doğa ile iç içe yaşayamaz hale geliyor. Acaba ekolojik okuryazarlığı geliştirmek adına tekrar okullara tarım dersleri mi gelse, öğrenciler ile doğa gezileri daha mı fazla yapılsa, konunlar tekrar gözden mi geçirilse ya da öğrenciler ile çiftlik gezileri mi düzenlense? Bu soruların cevabı tam olarak istekleri karşılar mı bilmiyorum ama tek bildiğim sürdürebilir bir yaşamı yine eğitimin kurtaracağı.

Sonuç olarak temel sebebi insan faaliyetlerinin olduğu bir sorun, ancak ve ancak insan faaliyetlerinin yeniden düzenlenmesi ve çevreci bir yaklaşımla yetiştirilmesi ile çözülebilir. Bu yüzden tek çözümün geleceği emanet ettiğimiz çocuklarımızdan geleceğini düşünüyorum. Çocuklarımıza, yarınlarımıza, daha yaşanabilir bir dünya bırakmak dileğiyle.