İnsan İlişkilerini Öğrenme Ekosistemlerinin Kalbine Koymak: NetEdu Topluluğu

Yazar: Emine Özge Karakaya

Yıl 2018, aylardan kasım. Barselona’daki Ramon Llull Üniversitesi’nin kampüsünde bir salondayız. Danimarka, Kolombiya, Birleşik Krallık, Amerika ve İspanya’dan temsilciler var. Türkiye’den tek katılımcı benim. Tüm gün boyunca, NetEdu Project’e dahil olan bir grup akademisyen ve uzman ile birlikte okul ekosistemlerini nasıl daha açık hale getirebiliriz sorusu üzerine düşüneceğiz.

Atmosfer heyecanlı ve samimi ama soru çetrefilli. Çoğumuz farklı ülkelerden geliyoruz. Geldiğimiz ülkelerin kültürü, eğitim sistemi, toplumda eğitimin karşılık bulduğu değer birbirinden çok farklı. Dolayısıyla eğitimde karşılaştığımız sorunlar, bariyerler, uygulama ve politikaların yarattığı avantajlar ve dezavantajlar da… Bunların hepsini birbirimize anlatıyor, aklımızdaki soru işaretlerini ve kalbimizdeki idealleri birbirimizle paylaşıyor, aramızda köprüler kurmaya çalışıyoruz. Buraya biraz da bunun için geldik. Okullar ve okulları çevreleyen topluluklardan önce kendi aramızda, birbirine güven duyan bir topluluk inşa etmek için. Nitekim güven, NetEdu Project’in özünü tanımlayan en önemli kavramlardan biri.

Öğrenme Ekosistemlerinin Kalbinde İnsan İlişkileri, Alan Daly:

Nasıl başladı, NetEdu Project nedir?

NetEdu Project 2015 yılında, Barselona (İspanya) Ramon Llull Üniversitesi Blanquerna’nın PSITIC (Pedagogy, Society and Innovation with Support of Information and Communication Technologies) araştırma grubundan Jordi Díaz-Gibson ve Mireia Civís tarafından başlatıldı. NetEdu Project ile farklı toplulukların ve bir bütün olarak dünyanın karşı karşıya olduğu sorunlara etkin bir şekilde yanıt verebilmek için yerel öğrenme ekosistemlerini geliştirmek ve güvene dayalı bir ağ oluşturmak amaçlandı.

Peki NetEdu bunu nasıl gerçekleştiriyor? Öncelikle liderler, eğitimciler ve kuruluşlar için öğrenme ekosistemlerinin sağlığını ve potansiyelini değerlendirmek, bu potansiyeli paydaş katılımıyla geliştirmek için kamuoyunun kullanımına açık araçlar geliştiriyor ve paylaşıyor.

NetEdu Project kapsamında geliştirilen SchoolWeavers aracı, bir topluluk olarak öğrenmeyi sağlayacak şekilde, anlamlı ilişkiler üzerinden, okul ekosistemlerini büyütmeleri için okul liderlerini desteklemeye yarıyor. Araç, okul aktörleri ile okulun bulunduğu bölge ve/ya mahalledeki insan ilişkilerinin nicelik ve niteliğini iç içe geçirerek, tüm okul ekosisteminin dönüştürücü sürecini kolaylaştırıyor.

SchoolWeavers aracı ile, projeye dahil olan ülkelerin pilot okullarında, okul ve okulun çeşitli paydaşlarından veriler toplayarak okula dair bir analiz ve bu analize dayanan çeşitli eylem adımları sunuluyor. Aracın sunduğu değerlendirmenin çerçevesi ve kolaylaştırdığı dönüşüm süreci, SchoolWevers modelinin 7 temel ekosistemsel alanı olan empati, güven, amaç, işbirliği, inovasyon, kişiselleştirilmiş öğrenme ve eşitlik etrafında şekilleniyor. Bu alanlar üzerinden, okul ile okulun ana paydaşlarını oluşturan öğretmenler, okul liderleri, öğrenciler, personel, sivil toplum kuruluşları ve aileler arasındaki ilişkilerin, bu ilişkilere dair okulun stratejilerinin güçlenmesi destekleniyor.

Çevrimiçi ve ücretsiz olarak kullanılabilen SchoolWeavers aracı, şu anda projeye dahil olan 13 ülkede, 11 dile uyarlanmış halde, pilot olarak test edilmeye devam ediyor.

NetEdu küresel topluluğu ve ağ olma deneyimi

2018’de bu toplulukla buluştuğum günden bu yana, standartlaştırılmış eğitim sistemlerinden öğrenmeyi, refahı ve eşitliği artıran ekosistemlere geçişi kolaylaştırmak üzere çalışan pek çok akademisyen, eğitimci ve uzman topluluğa katıldı. Zaman içerisinde kendi merak ve çalışma alanlarımızla ilgili makaleleri, raporları, çalıştayları, seminerleri birbirimizle daha sık paylaşmaya başladık. Akran öğrenmesi ve ağ bağlantılı diğer öğrenme deneyimleri için birlikte düşünmeye, ve çalışmaya başladık. SchoolWeavers modelini de NetEdu Project’e dünyanın dört bir yanından katılan araştırmacılardan, okul liderlerinden ve eğitimcilerden oluşan işte bu toplulukla birlikte şekillendirdik.

Birlikte çalışan uzmanlar her zaman sürdürülebilir işbirliğine yol açmaz veya işbirliği her zaman yeniliğe yol açmaz. Ancak, NetEdu topluluğu küresel olarak büyüse ve projede pek çok şey değişse de, sürdürülebilir işbirliğini ve yenilikçi düşünceyi daim kılmayı başarıyor. Bana kalırsa bunu, varlığını değerleri üzerinden tarif ederek sağlıyor. Daha iyi bir toplum ve gezegen için sosyal ilişkilerin, sistematik düşünmenin ve işbirliğine dayalı bir kültürün vurgulanması, eğitim öğretim ortamlarını yeniden tasarlarken bizi bir araya getiren zemini sağlam tutan önemli bir çerçeve sunuyor.

NetEdu Project birlikte öğrenmek, sonuçları, fikirleri, stratejileri paylaşmak ve gelişen öğrenme ekosistemlerinin deneyimlerini değiştirmek için liderlik edenleri buluşturmak adına ciddi bir efor sarf ediyor. Topluluk şu anda Güney Afrika Cumhuriyeti’nden Yeni Zelanda’ya, Şili’den Rusya’ya pek çok kişiyi barındırarak, eğitim sistemlerindeki farklılıklara rağmen insanlar ve kurumlar arasındaki güven ilişkisini temel alan ortak bir akıl yaratmaya çalışıyor. Bunu başardığının bir kanıtı olarak da COVID-19 salgını sebebiyle zorunlu kılınan karantinalarının artırdığı izolasyon ve ilişkisel parçalanmanın ardından, 5 kıtada okul-topluluk ekosistemlerinin yenilenmesini desteklemek için UNESCO tarafından kurulan Küresel Eğitim Koalisyonu’nda yer bulmasını gösterebiliriz.

Öğretmen Ağı olarak NetEdu Project’e ve küresel topluluğuna aktardığımız ve aktarmaya devam edeceğimiz çok fazla deneyim var. Bu topluluğun bir parçası olmak, bize oldukça önemli karşılaştırma ve öğrenme alanları açıyor. Bununla birlikte Türkiye’de edindiğimiz ve biriktirdiğimiz deneyimleri uluslararası perspektifle buluşturma imkânı sağlıyor. Fikri ve uygulamalarıyla “burası tamamen bizim” diyebileceğimiz bir modelin farklı kültürler ve sistemler içerisindeki uygulanabilirliğini, küresel çapta yakalayabileceği bilinirliği ve etkiyi anlamak için ise fırsat kapılarını aralıyor.